Podsłuchy w miejscu pracy — długopis w służbie szefa

Posted by      10/25/2022 00:00:00    Comments 0
Podsłuchy w miejscu pracy — długopis w służbie szefa

Podsłuch w pracy to zjawisko mocno kontrowersyjne. Jak wobec tego wygląda on w świetle przepisów prawa? Czy podsłuch w pracy jest legalny?

Okazuje się, że nie, takie działanie poza kilkoma wyjątkami nie jest zgodne z prawem i może naruszać dobra osobiste pracowników.

Prawo pracy a podsłuch i monitoring

Prawem każdego pracodawcy jest kontrolowanie jakości pracy zatrudnionych. Jednak kamery z podsłuchem w pracy i monitoring w miejscach przebywania pracowników, może być instalowany tylko w określonych przypadkach. Założenie podsłuchu bez ich wiedzy może się wiązać nie tylko z konsekwencjami prawnymi, ale też z utratą dobrego imienia pracodawcy.

Instalacja podsłuchu jest czynnością ukrytą, a narzędzia go umożliwiające najczęściej całkowicie niewidoczne. Kodeks pracy nie zawiera żadnych przepisów umożliwiających instalację podsłuchu ani w telefonie służbowym, a tym bardziej prywatnym, pracownika ani innych miejscach. Tego typu działania uważa się za nielegalne. 

Zobacz także: Jak zgodnie z prawem kontrolować pracownika?

Podsłuch w Kodeksie Karnym

Mimo iż z brzmienia konkretnych przepisów nie wynika bezwzględny zakaz rejestracji dźwięku nawet przy uprawnionym monitoringu wizyjnym, to ze Wskazówek Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych dotyczących wykorzystywania monitoringu wizyjnego wynika, iż nie jest on dopuszczalny. Takie uprawnienia posiadają jedynie służby porządkowe i specjalne. Stosowanie podsłuchu pociąga za sobą odpowiedzialność administracyjną, cywilną i karną, ponieważ stanowi naruszenie prywatności zatrudnionych.

Kiedy można stosować podsłuch w pracy?

Prawo zabrania z reguły stosowania podsłuchu w pracy. Czy legalny jest on wobec tego w pewnych uzasadnionych przypadkach? Otóż wolno założyć podsłuch pracownikowi, który został o tym wcześniej poinformowany i wyraził na niego zgodę. Nie następuje wówczas naruszenie praw osoby podsłuchiwanej, gdyż ona sama na to zezwoliła. 

Wobec braku takiej zgody, założenie podsłuchu jest legalne, tylko jeśli:

  • istnieje podejrzenie, popełnienia poważnego przestępstwa przez pracownika
  • następuje konieczność zebrania dowodów i danych związanych z możliwością popełnienia przestępstwa.

Jeśli nawet istnieje podstawa do założenia podsłuchu, pracownik może być podsłuchiwany tylko w czasie prowadzenia czynności dochodzeniowych.

Długopis z podsłuchem — kiedy można z niego korzystać?

Długopis ze wbudowanym dyktafonem to- idealne narzędzie podsłuchu, albowiem podczas nagrywania nie można dostrzec, że jest to dyktafon. Posiada on wbudowany bardzo czuły mikrofon nagrywający i wbudowaną pamięć, która pomieści kilkadziesiąt godzin nagrań. Taki szpiegowski dyktafon na pełnym akumulatorze może nagrywać nawet 12 godzin. Długopisem tym można normalnie pisać, a włączenie nagrywania wysokiej jakości dźwięku następuje tylko wówczas, gdy tego potrzebujemy. Nagrania można odsłuchać za pomocą zestawu słuchawkowego lub podłączając długopis do komputera. 

Jednakże stosując tego typu narzędzie w pracy, należy jednak pamiętać, że monitorowanie pracowników jest dopuszczalne, tylko w uzasadnionych przypadkach i w ograniczonym zakresie np. z powodu konieczności ochrony informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Pracodawca powinien dokładnie zapoznać się z zapisami Konstytucji, Kodeksu Pracy i Kodeksu Karnego, gdyż nie stosując się do nich, może narazić się na konsekwencje prawne. Przede wszystkim należy mieć świadomość, że absolutnie niedozwolone jest używanie podsłuchu w jadalniach, toaletach, szatniach, palarniach czy pomieszczeniach socjalnych. Nawet gdy chcemy nagrać osobę prywatną, w celu ochrony własnych interesów, w celu udowodnienie komuś np. kłamstwa bądź oszustwa. - osoba nagrywana może wnieść sprawę do sądu.

Każdy rodzaj podsłuchu, a więc również ukryty podsłuch w długopisie jest naruszeniem tajemnicy komunikowania się, którą wraz z ochroną prywatności zapewnia każdej osobie Konstytucja RP.

Nie wyklucza się dopuszczenia podsłuchu, tylko gdy pracownik podejrzany jest o popełnienie przestępstwa lub w związku z podjęciem czynności zmierzających do sprawdzenia wiarygodnych informacji o przestępstwie. 

Możliwe konsekwencje za korzystanie z podsłuchu

Jeśli pracownik nie został poinformowany o i nagle dowiaduje się, o zainstalowaniu wcześniej kamery z podsłuchem w pracy i o nagrywaniu rozmów, powinien sprawdzić podpisaną przez siebie umowę i regulamin jaki obowiązujący w firmie. Jeśli nie wyraził pisemnej zgody przy podpisywaniu umowy o pracę lub w formie aneksu do niej, jego pracodawca łamie prawo, stosując podsłuch w pracy. Jak wykryć nagrywanie? Nie jest to niestety łatwe.

Jednakże bezzasadne używanie podsłuchu w miejscu pracy bez zgody pracownika stanowi nie tylko naganną ingerencję w jego prywatność, ale jest podstawą do nałożenia grzywny lub zastosowania kary pozbawienia wolności. Każdy pracownik uważający, że jego godność osobista i prywatność została naruszona może dochodzić swoich praw w sądzie, a pracodawcy grozi poniesienie kosztów procesu, grzywna, zadośćuczynienie, lub pozbawienie wolności do lat dwóch.

Czytaj także: Mobbing w pracy