Czym jest daktyloskopia?

Posted by      07/14/2022 00:00:00    Comments 0
Czym jest daktyloskopia?

Nazwa daktyloskopia wywodzi się z języka greckiego od słów daktylos — palec i skopeo — patrzeć. Jest to technika śledcza, która zajmuje się badaniami linii papilarnych w celu ustalenia przestępców. Ta dziedzina kryminalistyki koncentruje się na ujawnianiu, zabezpieczaniu i porównaniu śladów linii papilarnych na dłoni i palcach.

Historia

Odcisku kciuka używano już dawno w starożytnym Babilonie i Chinach, gdzie palce były odciskane na tabliczkach glinianych dla zatwierdzenia transakcji. Pierwszy raz, występowanie na opuszkach palców charakterystycznych linii, opisał w 1686 r. profesor anatomii na Uniwersytecie Bolońskim, Marcello Malpighi, ale dopiero dwa wieki później w Indiach w pobliżu Kalkuty wykorzystano niepowtarzalność linii papilarnych, aby zapobiec przestępstwu.

Jednak za twórcę daktyloskopii uważa się naukowca Henry'ego Fauldsa, a człowiekiem, który w największym stopniu przyczynił się do jej rozwoju, był brytyjski psycholog i filozof Sir Francis Galton. Natomiast odciski palców oskarżonego jako dowód rzeczowy uznano po raz pierwszy w historii USA, w sądzie kryminalnym okręgu Cook w stanie Illinois w roku 1911.

Współczesne metody rejestracji, przechowywania i wykorzystania odcisków palców opracowano w latach 30. XX wieku, jednak dopiero jednak po II wojnie światowej daktyloskopia została spopularyzowana do ustalania tożsamości sprawców. Obecnie przy pomocy odcisku palca można określić płeć, osobowość, stan zdrowia, a nawet styl życia.

Zobacz również: CIA - rola i zadania

Jak wygląda procedura zbierania odbitek?

Odciski palców, w wielu wypadkach stanowią kluczowe dowody w wielu sprawach. Pobieranie odcisków linii papilarnych od podejrzanych odbywa się zazwyczaj przy wykorzystaniu nasączonej poduszki daktyloskopijnej i przetoczeniu palców daktyloskopowanej osoby po odpowiednich polach na karcie rejestracyjnej lub daktyloskopijnej. Obecnie coraz częściej policja korzysta z urządzenia do elektronicznego daktyloskopowania, które polega na skanowaniu dłoni i przesłaniu danych drogą elektroniczną.

Ujawnianie śladów daktyloskopijnych na miejscu zdarzenia polega na opyleniu przedmiotu lub jego części właściwym proszkiem daktyloskopijnym. Preparat przykleja się do substancji potowo-tłuszczowej, dając wyraźny obraz odcisku. Zabezpieczanie go polega na fotograficznej rejestracji, a następnie przeniesieniu na folię daktyloskopijną.

Gdy w celu ujawnienia odcisków palców trzeba przeszukać dużą powierzchnię, wykorzystuje się wówczas specjalny rozpylacz umożliwiający szybkie rozproszenie potrzebnego proszku. Jeżeli przestępca pozostawi ślady na powierzchniach wielobarwnych, można też stosować proszki fluorescencyjne.

Inną metodą jest stosowanie pary jodu. Pozwala ona znaleźć ślady na ścianach malowanych farbami klejowymi, papierach i kopertach. Do ujawniania śladów linii papilarnych wykorzystuje się także metody chemiczne, które stosuje się w przypadku śladów starych.

Czy linie papilarne są niepowtarzalne?

Nie istnieją na świecie żadne dwie osoby posiadające ten sam układ linii papilarnych. Jego unikatowy jego charakter powstaje już podczas rozwoju płodowego pomiędzy setnym a sto dwudziestym dniem życia. Układ linii papilarnych różni się nawet w przypadku bliźniąt jednojajowych. Stwierdza się jednak istnienie przypadków osób z brakiem linii papilarnych zachodzącym z przyczyny rzadkich schorzeń genetycznych. Jak się okazuje, obecność linii papilarnych nie jest zarezerwowana tylko dla naczelnych, ponieważ została ona stwierdzona również u torbacza koali.

Daktyloskopia genowa

Profilowanie genetyczne określane jest także jako „analiza DNA” albo daktyloskopia genetyczna". Początki praktycznego zastosowania tej metody identyfikacji śladów biologicznych sięgają połowy lat 80. XX w.

Każdy żywy organizm, posiada niepowtarzalny i typowy dla siebie kod genetyczny, zwany genomem. Dzięki tej właściwości indywidualne cechy każdego człowieka są również unikatowe i odróżniają się one od wszystkich pozostałych ludzi na całym świecie. Wyjątkiem jest kod genetyczny bliźniąt jednojajowych, który wygląda tak samo.

Gdzie wykorzystuje się odciski palca?

Odciski palców stają się wykorzystywane coraz częściej. Używa się ich już nawet przy tworzeniu niektórych dokumentów. Mają one coraz powszechniejsze zastosowanie w bankowości, gdyż wiele banków proponuje obecnie klientom logowanie się do konta za ich pomocą. Czytniki linii papilarnych stosuje się również coraz częściej w firmach i urzędach, aby dostęp do pewnych pomieszczeń miały tylko osoby powołane.

Linie papilarne wykorzystywane są również w charakterze zamków do drzwi, gdzie blokada drzwi zostaje zdejmowana po odczycie odcisków palców przez czytnik.

Wiele producentów komputerów umożliwia ich użytkownikom logowanie się do systemu za pomocą linii papilarnych. Podobnie działają niektóre tablety czy smartfony. Na czytniki linii papilarnych zaczynają już działać także samochody. Zamiast przekręcać klucz w stacyjce, przejeżdża się w najnowszych modelach opuszką palca po czytniku. 

Niedawno jednak dział cyber bezpieczeństwa amerykańskiej giełdy kryptowalut Kraken Security Labs pokazał jak oszukać czytnik linii papilarnych i udowodnił, że złamanie takiego zabezpieczenia jest szokująco łatwe.

Czytaj także: Służby specjalne w Polsce