Sklep Stacjonarny: Wólczyńska 69/77 | Warszawa (Bielany)

Czym jest wiktymologia?

Posted by      07/21/2022 00:00:00    Comments 0
Czym jest wiktymologia?

Wiktymologia to odłam kryminologii — nauka, która zajmuje się problematyką ofiar przestępstw. Jej nazwa etymologicznie bierze swój początek od łacińskich słów victima – ofiara, logos – nauka. Terminem tym określa się naukę zajmującą się badaniem zachowań ofiary i jej roli, ale także jej przyszłością, w której będzie musiała poradzić sobie z problemami natury emocjonalnej związanymi z konsekwencjami przestępstwa. Podstawowym przedmiotem badań jest:

  • rola ofiary w genezie zagrożenia,
  • potencjał wiktymogenny,
  • identyfikowanie,
  • opisywanie i przeciwdziałanie zagrożeniom,
  • prawa ofiar
  • możliwości społeczne umożliwiające redukcję liczby przestępstw wobec ofiar.

Z praktycznej strony zadanie wiktymologii stanowi: powszechna edukacja społeczeństwa związana z odpowiedzialnością za nieostrożność i prowokację, wskazująca sposoby ochrony własnej osoby zapobiegające zostawaniu ofiarą,

a także budowa systemowej pomocy przeznaczonej dla ofiar przestępstw.

Kiedy powstała wiktymologia?

Termin „wiktymologia” został utworzony w literaturze kryminologicznej pod koniec lat czterdziestych XX wieku. Za jego twórców uważa się rumuńskiego adwokata Benjamina Mendelsohna oraz Hansa von Hentiga, niemieckiego psychologa z Niemiec, natomiast w Polsce – Lecha Falandysza.

Okulary z kamerą V11

Okulary z kamerą V11 VGA

189,00 zł

Kamera boczna. Obsługa kart do 32GB. Akumulator - 70 min wideo z dźwiękiem. Slot kart w uchwycie.

Pendrive z kamerą VIP-1280

Pendrive z kamerą VIP-1280

169,00 zł

Mini kamera szpiegowska. Możliwość pracy na stałym zasilaniu. Mikrorozmiary.

Podstawowe koncepcje wiktymologii

Według współczesnych założeń wiktymologii ofiary przestępstwa nie są uważane się za jednostki absolutnie bierne podczas jego trwania ani za sprawiające w jego mechanizmie powstawania zupełnie przypadkowej roli. W związku z tym pojawiły się wątpliwości, jakie osoby i dlaczego właśnie one stają się najczęściej ofiarami podczas przestępstwa.

Obecnie funkcjonuje kilka koncepcji wiktymologii

W koncepcji wiktymologii ogólnej stworzonej przez Benjamina Mendelshona wiktymologia ujmowana jest jako samodzielna, odrębna dyscyplina naukowa, zajmująca się wszystkimi ofiarami w społeczeństwie, niezależnie od źródeł ich pokrzywdzenia.

Natomiast koncepcja nowej wiktymologii sformułowana została przez R. Eliasa, Zgodnie z nią wiktymologia powinna zajmować się ofiarami pogwałceń praw człowieka oraz ofiarami przestępstw.

Przeważająca większość obecnych kryminologów uznaje koncepcje wiktymologii kryminalnej, która zorientowana jest na ofiarę przestępstwa, wiktymizację oraz system wymiaru sprawiedliwości. Wiktymizacja dotyczy procesu stawania się ofiarą przestępstwa. Za wiktymizację pierwotną uważamy wyrządzenie przez sprawcę szkody ofierze, która w zależności od rodzaju przestępstwa może polegać na utracie lub uszkodzeniu własności, doznaniu krzywdy fizycznej takiej jak śmierć czy uszkodzenie ciała, ewentualnie wyrządzonej krzywdy psychicznej.

Natomiast wiktymizacja wtórna następuje, gdy ofiara przestępstwa doznaje kolejnej powtórnej krzywdy ze strony zupełnie innych osób niż przestępca. Może ona zadziałać pod wpływem otoczenia zewnętrznego, członków rodziny, przyjaciół czy znajomych. Przykładem zjawiska wiktymizacji wtórnej może być na przykład oskarżenie ofiary gwałtu, że sprowokowała sprawcę swoim ubiorem zachowaniem, bądź znalezieniem się poza domem o nieodpowiedniej godzinie.

Wiktymologia a syndrom sztokholmski

Wiktymologia uważa syndrom sztokholmski za inklinację ofiary do identyfikacji ze swoim dręczycielem i jej chęć do działania w jego interesie. Tendencję tę uważa się często za podświadomie przyjętą strategię przetrwania, w której podporządkowanie się woli sprawcy nie jest decyzją ofiary, ale bezpośrednim skutkiem wywieranej na niej przemocy. Ofiara taka, zamiast unikać w późniejszym okresie kontaktu ze swoim prześladowcą, decyduje się na nawiązanie z nim bliższych relacji, a nawet związku. W miejsce prób uwolnienia się od oprawcy pojawia się u niej wówczas fantazjowanie na jego temat i chęć nawiązania z nim coraz to bliższych relacji.

Określenie to powstało na podstawie zdarzenia, które miało miejsce w latach 70. w Szwecji, gdy trzech przestępców wzięło zakładników podczas napadu na bank. Po pochwyceniu i aresztowaniu sprawców zakładnicy zachowali wobec nich wdzięczność i sympatię przejawianą poprzez odwiedziny ich w więzieniu, odmowy składania zeznań przeciwko nim, a nawet przyjacielskie relacje z ich rodzinami.

Lokalizator NANO GPS Tracker PL z Podsłuchem na żywo ( zapis nagrań )

Lokalizator NANO N17 GPS Tracker PL z...

379,00 zł

GPS z podsłuchem na żywo oraz zapisem plików dźwiękowych z otoczenia, nano rozmiary, łatwy do ukrycia. Polska aplikacja na telefon.

Podstawowe zadania wiktymologii

Zadaniem wiktymologii jest między innymi poszerzanie wiedzy wśród społeczeństwa na temat mechanizmów przestępczości oraz uświadamiania jednostek, jak dane zachowania bezwiednie sprzyjają zaistnieniu przestępstwa oraz prowokują do zachowań przestępczych. Do zadań ogólnych wiktymologii należy:

  • diagnozowanie i interpretacja sytuacji,
  • zapobieganie zjawiskom niepożądanym
  • przygotowywanie propozycji dotyczących tworzenia sytuacji pożądanych;

Dodatkowe zadania

Natomiast zadania szczegółowe wiktymologii polegają na:

  • edukacji społecznej w zakresie odpowiedzialności za nieostrożność i prowokację,
  • ochrony własnej osoby, aby nie stać się ofiarą;
  • pomocą na rzecz ofiar.

Ważnym zadaniem wiktymologii, jest także przewidywanie zagrożenia poszczególnych kategorii demograficznych. Oznacza to określenie zagrożenia, jakie wynika m.in. z wieku, płci, wyglądu zewnętrznego, statusu ekonomicznego czy stylu życia, czyli cech, które mogą posiadać w sobie tzw. potencjał wiktymizacyjny.

Zobacz również: Służby specjalne w Polsce