Czym jest traseologia?

Posted by      06/28/2022 00:00:00    Comments 0
Czym jest traseologia?

Traseologia jest to technika śledcza, która w przypadku przestępstwa zajmuje się ustalaniem osoby, pojazdu lub zwierzęcia na podstawie śladów przemieszczania się pozostawionych na miejscu zdarzenia. Występują one w postaci odwzorowań: odbitek i odcisków.

Czy policja wykorzystuje traseologię?

Już od średniowiecza ślady traseologiczne zaczęły być wykorzystywane w pościgu i tropieniu przestępców oraz zbiegów, którzy uciekając, pozostawiali na drodze ucieczki swój ślad nóg bądź butów.

W Polsce pierwsze laboratorium, zajmujące się identyfikacją śladów, powstało w Warszawie w 1927 r. przy Centrali Służby Śledczej Komendy Głównej Policji Państwowej. Natomiast w 1945 r. w Krakowie powołano Instytut Ekspertyz Sądowych, a jedną z pierwszych znanych ekspertyz była identyfikacja „buta i drena”, opracowana przez J. Golawińskiego. W 1955 roku powstał Zakład Kryminalistyki Komendy Głównej Milicji Obywatelskiej, a w 1958 r. utworzono Wojewódzkie Laboratoria Kryminalistyczne, w których od 1963 r. rozpoczęto badania śladów stóp i pojazdów mechanicznych. Znaczenie badań śladów traseologicznych wzrosło w Polsce od roku 1987, gdy badania śladów obuwia przeniesiono z Wydziału Daktyloskopii do Wydziału Mechanoskopii Zakładu Kryminalistyki Komendy Głównej Milicji Obywatelskiej i wyodrębniono organizacyjnie w samodzielną pracownię. Traseologia uzyskała status samodzielnej specjalizacji. Obecnie dzięki rozwojowi techniki śledczy mają coraz więcej narzędzi do wykrywania sprawców i dochodzeniu do prawdy.

Identyfikacja po śladach

Na podstawie śladów butów można dojść do sprawcy zdarzenia, albowiem są one indywidualne i niepowtarzalne. Na ich podstawie można stwierdzić, że na miejscu zdarzenia była konkretna osoba w konkretnym obuwiu. Do zabezpieczania śladów obuwia, stosuje się trzy metody, z których odlew gipsowy w przypadku śladów wgłębionych oraz przeniesienie na folię żelatynową przy śladach odwarstwionych i nawarstwionych nośnikiem pyłowym stosuje się najczęściej. Czasami zabezpiecza się ślad traseologiczny wraz z podłożem, na którym się znajduje.

Czytaj także: Najpopularniejsze błędy podczas szpiegowania

Ślady traseologiczne

Ślady traseologiczne to widoczne gołym okiem wgłębienia w podłożu plastycznym. Składają się na nie ślady obuwia, tropy zwierząt, odwzorowania opon i kół wszelkiego rodzaju pojazdów oraz ślady przesuwania lub wleczenia, np. worka czy zwłok, pozostawione na określonym podłożu. Ze względu na rodzaj podłoża, na którym powstają, dzieli się je na: powierzchniowe występujące przy podłożu twardym, które dzieli się na nawarstwione i odwarstwione – oraz ślady wgłębione pozostawione na podłożu miękkim.

Współczesne badania traseologiczne obejmują:

  • badania porównawcze śladów obuwia,
  • badania porównawcze śladów stóp w obuwiu i bosych,
  • odwzorowania stóp na wyściółkach wewnętrznych butów i częściach cholewek,
  • badania na zestawienie pary butów,
  • badania oceniająco-typujące śladów obuwia,
  • inne, np. tropy zwierząt.

Fakty i mity

Istnieją różne fakty i mity, co do wnioskowania na podstawie zabezpieczonych śladów traseologicznych.

Niewątpliwym faktem jest, że można dokonać na ich podstawie identyfikacji człowieka. Trzeba jednak najpierw uzyskać materiał porównawczy.

Mitem znane z seriali telewizyjnych systemy, które na podstawie wprowadzonych danych w kilka sekund wyszukują dopasowania rodzaju obuwia czy nawet konkretnych osób. Oglądając but na miejscu zdarzenia czy też badając go w laboratorium, nie da się też wywnioskować, że znany przestępca Dariusz. W. chodził w tym modelu butów po określonym rodzaju chodnika, który występuje tylko na Mokotowie, gdzie właśnie obrabowano sklep.

Nieprawdą jest również, że wyniki badań traseologicznych powodują, że sprawy zawsze są klarowne i jasne, a komputery wszystko robią za ludzi.

Czy da się oszukać traseologa?

Ekspertyzy z zakresu traseologii są często wydawane przez laboratoria kryminalistyczne, ponieważ sprawca zawsze w jakiś sposób musi wejść na miejsce zdarzenia i z niego się oddalić, co powoduje, że pozostawia na tych ścieżkach ślady.

Na podstawie chodu i budowy stopy można ustalić sposób eksploatacji obuwia, czyli jak but danej osoby będzie zdzierany, czy jak zdeformowany i pod jakim kątem są stawiane stopy. Każdy człowiek zużywa buty w sposób indywidualny, ponieważ but dopasowuje się do stopy i w wyniku specyficznego użytkowania oraz nabywa cech związanych z biomechaniką chodu, gdyż te cechy odwzorowują się na obuwiu.

Znaki szczególne buta widać zarówno na jego na podeszwie, jak i w środku buta ponieważ każda stopa dopasowuje się do obuwia, więc na jego wyściółce również powstają specyficzne wgniecenia i wytarcia. Jeżeli nie ma do identyfikacji wkładek, za pomocą trójwymiarowych odlewów stopy, można zrobić analizę wewnętrznych elementów cholewki.

Zdaniem specjalistów nie ma zbrodni doskonałej, a sprawca zawsze popełnia jakiś błąd. W związku z tym ważne jest, aby ślady były badane przez wybitnych ekspertów o dużej wiedzy i bogatym doświadczeniu, ponieważ ich praca w dużym stopniu warunkuje to, czy sprawca zostanie wykryty i pociągnięty do odpowiedzialności karnej.

Zobacz również: Służby specjalne w Polsce