Sklep Stacjonarny: Wólczyńska 69/77 | Warszawa (Bielany)

Wielcy szpiedzy: Klaus Fuchs

Posted by      05/31/2022 04:44:00    Comments 0
Wielcy szpiedzy: Klaus Fuchs

Klaus Fuchs – fizyk pochodzenia niemieckiego zamieszkały w Wielkiej Brytanii, pracujący w ramach tzw. Projektu Manhattan przy badaniach nad bronią jądrową Anglików i Amerykanów, stał się jednym z „atomowych szpiegów” przekazujących agentom Związku Radzieckiego tajne informacje. Eksperci oceniają, iż ten sympatyzujący z komunistami pracownik naukowy prawdopodobnie umożliwił Sowietom opracowanie i przetestowanie własnej bomby atomowej prawie 2 lata wcześniej niż oczekiwano.

Młodość naukowca

Klaus Fuchs urodził się w 1911 roku w Rüsselsheim jako syn luterańskiego księdza. Dorastał w Eisenach , gdzie w już szkole zauważono jego ponadprzeciętny talent matematyczny. Po jej ukończeniu szkoły zapisał się na Uniwersytet w Lipsku, gdzie wykładał Werner Heisenberg, aby studiować matematykę i fizykę.

W tym okresie zaczął on przeciwstawiać się rosnącej fali nazizmu, angażując się w działalność niemieckiej partii komunistycznej organizującej ruch oporu w Niemczech. Z czasem przeniósł się do Berlina, a po pożarze Reichstagu w 1933, jako jeden z niewielu członków partii komunistycznej uniknął aresztowania i uciekł za granicę.

Emigracja

Podczas pobytu w Anglii Klaus Fuchs pracował jako asystent naukowy na Uniwersytecie w Bristolu, a w 1937 roku doktoryzował się i rozpoczął pracę pod kierunkiem Maksa Borna na Uniwersytecie w Edynburgu.

W lipcu 1940 roku, jako uchodźca z Niemiec został on internowany i wysłany do Quebecu w Kanadzie, jednak dzięki kontaktom Borna powrócił do Edynburga. W maju 1941 r. zaproponowano mu przyłączenia się do brytyjskiego projektu badawczego nad bombą atomową.

Szpieg z wyboru

Zdaniem Fuchsa komuniści byli jedyną partią w Niemczech, która przeciwstawiała się nazizmowi. Ponadto Fuchs uwierzył w utopijną ideę wielkiej nadziei dla świata oferowanej przez komunizm. Ze względu na to, że dla gestapo był aktywnym członkiem komunistycznego podziemia, stał się poszukiwanym przestępcą politycznym.

Pomimo politycznej przynależności Fuchsa poinformowane o niej brytyjskie organy bezpieczeństwa nie zaczęły się nim interesować. Natomiast wraz z nadejściem wojny jego kariera zmieniła się radykalnie. Po powrocie z Kanady, w związku ze zwiększonym zapotrzebowaniem na utalentowanych naukowców otrzymał on obywatelstwo brytyjskie i mógł przystąpić do tajnej pracy rządowej.

Po uzyskaniu obywatelstwa w sierpniu 1942 r. Fuchs podpisał zobowiązanie do nieprzekazywania tajemnic państwowych związanych z bezpieczeństwem narodowym i obronnością obcych rządom. Jednak jego sympatia do komunizmu spowodowała, iż stał się szpiegiem na rzecz Związku Radzieckiego, dostarczając agentom GRU tajnych informacji o brytyjsko amerykańskich badaniach w dziedzinie atomu.

Zobacz również: CIA - rola i zadania

Pendrive z kamerą VIP-1280

Pendrive z kamerą VIP-1280

169,00 zł

Mini kamera szpiegowska. Możliwość pracy na stałym zasilaniu. Mikrorozmiary.

Projekt Tube Alloys i Projekt Manhattan

Tube Alloys był programem badawczo-rozwojowym stworzonym przez Wielką Brytanię, z udziałem Kanady, w celu opracowania broni jądrowej podczas II wojny światowej. Ostatecznie Tube Alloys zostało na mocy umowy ze Stanami Zjednoczonymi włączone do Projektu Manhattan.

Począwszy od końca 1943, Klaus Fuchs wraz z brytyjską delegacją naukowców został oddelegowany na Uniwersytet Columbia w Nowym Jorku do pracy nad Projektem Manhattan. Jego zadaniem było opracowanie gazowej metody dyfuzji wzbogacania uranu. Pracując tam, obliczył przybliżoną wydajność energetyczną wybuchu atomowego i wyspecjalizował się w badaniu metod implozji, koncentrując się w szczególności na implozyjnej bombie plutonowej „Fat Man”. Był on także obecny podczas testu Trinity 16 lipca 1945 r.

Aby pozyskiwać informacje na temat anglo-amerykańskiej bomby atomowej, na początku 1944 roku z Fuchsem skontaktował się agent KGB o kryptonimie „Raymond”, Harry Gold. Oprócz przekazania mu tajemnic amerykańskiego projektu atomowego, Fuchs, jako zakonspirowany szpieg, przekazał również Związkowi Radzieckiemu informacje na temat bomby wodorowej. 

Po zakończeniu wojny powrócił on do Anglii i kontynuował pracę nad projektem brytyjskiej bomby atomowej jako kierownik Wydziału Fizyki w Harwell Atomic Energy Research Establishment.

Rozprawa sądowa i kara

Dopiero w cztery lata po zakończeniu wojny w 1949 roku, Służby Wywiadu Armii Stanów Zjednoczonych ujawniły, że Fuchs był rosyjskim szpiegiem. Został on aresztowany w styczniu 1950 roku i oskarżony o złamanie zobowiązania do zachowania tajemnicy służbowej. Ostatecznie przyznał się do szpiegowania na rzecz obcego wywiadu i w marcu został skazany. Rozprawa, która odbyła się 1 marca 1950 r., nie trwała nawet 2 godzin. Według historyka Roberta Williamsa Fuchsowi życie uratował fakt, że nie przekazywał informacji bezpośrednio wrogowi. Jako rosyjski szpieg został skazany na 14 lat więzienia. Odsiedział z nich 9 i został zwolniony za dobre sprawowanie w czerwcu 1959 r.

Późniejsze życie w NRD

Fuchs został zwolniony z więzienia 23 czerwca 1959, po czym wyjechał do NRD, gdzie natychmiast otrzymał obywatelstwo i został zastępcą dyrektora Centralnego Instytutu Badań Jądrowych w laboratorium Helmholtz-Zentrum Dresden-Rossendorf. Ponadto został członkiem Wschodnioniemieckiej Akademii Nauk, a w 1979 r. otrzymał za wyjątkowe zasługi najwyższe wyróżnienie w Niemieckiej Republice Demokratycznej Medal Honorowy im. Karola Marksa.

Ożenił się z koleżanką z wczesnych lat studenckich komunistów Grete Keilson i zmarł na rok przed upadkiem muru berlińskiego w wieku 77 lat.

Czytaj także: Jak szpiegowali rosjanie