Sherlock Holmes – legenda detektywistyki

Książki kryminalne cieszą się niebywałą popularnością wśród czytelników na całym świecie. Rozwiązywanie zagadkowych zbrodni to jedno z zajęć podejmowanych przez książkowych detektywów, dla których pierwowzorem może być Sherlock Holmes.

Kim jest Sherlock Holmes?

O Sherlocku Holmesie słyszał niemal każdy, nawet ten, kto nigdy nie czytał książek sir Arthura Conana Doyle'a. Należy podkreślić, że Holmes jest postacią fikcyjnego detektywa, który stał się bohaterem opowiadań kryminalnych Doyle'a.

Twórca legendy – Arthur Conan Doyle

Postać Sherlocka Holmes`a została wykreowana przez szkockiego pisarza, Arthura Conana Doyle'a. Był on nie tylko literatem, ale i lekarzem, wolnomularzem i spirytystą. Dziś postrzegany jest jako czołowy przedstawiciel literatury detektywistycznej.

Życiorys pisarza

Arthur Conan Doyle urodził się 22 maja 1859 roku w Edynburgu. Pochodził ze spauperyzowanej arystokratycznej rodziny. Nie miał szczęśliwego dzieciństwa – dotknęła go bieda i przemoc ze strony ojca – alkoholika i narkomana. Ukończył studia medyczne w Edynburgu i do 1890 roku prowadził własną praktykę lekarską. Później porzucił ją, by zająć się tylko pisaniem. Pisał nie tylko książki kryminalne czy opowiadania o Sherlocku Holmesie, ale również powieści historyczne, fantastyczno-naukowe, sensacyjne czy książki niebeletrystyczne. Do najważniejszych dzieł pisarza zalicza się „Psa Baskerville'ów”, „Studium w szkarłacie”, czy „Zaginiony świat”.

Brał udział w II wojnie brytyjsko-afgańskiej, podobnie zresztą jak jego bohater – doktor John Watson. W związku z tym można przypuszczać, że Watson – przyjaciel Holmes`a jest alter-ego autora. Podczas I wojny światowej Doyle stracił wielu bliskich, w tym swego syna, brata, szwagra i siostrzeńca. Z rozpaczy zaczął chodzić ze swoją żoną na seanse spirytystyczne, ponieważ miał nadzieję, że w ten sposób będzie mógł porozmawiać ze swoim zmarłym synem. Arthur Conan Doyle zmarł 7 lipca 1930 roku w Crowborough.

Krótka charakterystyka postaci Sherlock`a Holmes`a

Po raz pierwszy postać ta pojawiła się w powieści pod tytułem „Studium w szkarłacie” wydanej w 1887 roku. Charakterystyka Sherlocka Holmesa wskazuje na to, że fikcyjny detektyw, mistrz dedukcji, który odznaczał się niespotykaną inteligencją, urodził się około 1854 roku w Anglii. Rozumował abdukcyjnie i swoje śledztwa za każdym razem opierał na umiejętności obserwacji. Miał szeroką wiedzę z zakresu psychologii, chemii, batalistyki, matematyki, a także wiedział wiele na temat różnych kultur i religii, co stanowiło solidną podstawę do rozwiązywania nawet najbardziej zagadkowych zbrodni. Już będąc studentem, Holmes rozwinął i wciąż doskonalił technikę dedukcyjną. Prowadził niekiedy dochodzenia w sprawach kryminalnych. Był ekscentryczną osobą, znaną ze swoich dziwactw.

Początkowo mieszkał sam, ale z czasem zamieszkał z doktorem Johnem H. Watsonem. Dr Watson był jego jedynym przyjacielem. Autor Sherlocka Holmes`a uczynił go genialnym detektywem, który był w stanie bezbłędnie wytypować sprawców zawiłych i tajemniczych zagadek kryminalnych.

Holmes stworzył i utrzymywał siatkę opłacanych informatorów, w skład której wchodziły głównie dzieci i byli przestępcy. Często przebierał się, by nie zostać rozpoznanym. Dlatego występował na kartach powieści i opowiadań Doyle'a jako włóczęga, pastor, hydraulik, koniuszy, kapitan statku, palacz opium, a nawet dama. W walce z przestępcami uciekał się do podstępu, a nie raz nie zawahał się wykorzystać swoją siłę fizyczną. Jeśli obowiązujące przepisy były sprzeczne z własnym poczuciem sprawiedliwości detektywa, łamał je.

Sherlock Holmes w kulturze

Wielokrotnie historie śledztw prowadzonych przez Sherlocka Holmes`a stały się motywem przewodnim dla filmów, spektakli teatralnych, a nawet gier komputerowych. Motyw ten przewijał się w literaturze brukowej i komiksach. Najczęściej Sherlocka przedstawiano jako szczupłego mężczyznę, z pociągłą twarzą i orlim nosem, w kraciastym płaszczu. W 2009 roku miała miejsce światowa premiera filmu „Sherlock Holmes” z Robertem Downeyem Jr. w roli głównej oraz z Judem Lawem jako dr Watsonem. Ci sami aktorzy zagrali w drugiej filmowej odsłonie przygód detektywa pod tytułem „Sherlock Holmes: Gra cieni”.

Atrybuty Holmes`a

Do atrybutów Holmes`a zalicza się nieodłączną fajkę, ale też płaszcz w kratę. Czapka Holmesa również jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych przedmiotów towarzyszącym detektywowi. To tzw. czapka typu deerstalker – „łowców jeleni”.

Dr Watson – przyjaciel i kronikarz

Największym i jednocześnie jedynym przyjacielem Sherlocka Holmes`a był dr Watson, z którym mieszkał on przy ulicy Baker Street 221b. Ich gospodynią była pani Hudson. Po kilku latach wspólnego mieszkania Watson wyprowadził się od przyjaciela, ożenił i założył własną praktykę lekarską.

Pierwszą sprawą, jaką Sherlock Holmes i Watson prowadzili wspólnie była zagadka ze „Studium w szkarłacie”. Jednocześnie dr Watson był kronikarzem detektywa – śledził i zapisywał wydarzenia z jego kariery zawodowej. Po 1903 roku Holmes stracił kontakt z Watsonem.

Czytaj także:

Wielcy szpiedzy – Mata Hari i jej historia

Dlaczego wciąż kochamy Jamesa Bonda?