Czy nagranie może być dowodem w sądzie
Nagrywanie rozmów bez zgody i wiedzy rozmówcy i wykorzystywanie ich w procesach sądowych budzi wiele wątpliwości. W sprawie tej Sąd Najwyższy w styczniu 2018 r. wydał wyrok, który spowodował mnóstwo komentarzy, gdyż orzekł, że nagrywanie rozmów bez wiedzy i zgody rozmówcy, może naruszać jego dobra osobiste.
Czym są dobra osobiste?
Dobra osobiste są to dobra niemajątkowe przysługujące każdemu. Kodeks cywilny wskazuje przykładowe rodzaje objęte ochroną, są to np. wolność, nazwisko lub pseudonim, wizerunek i odnoszą się do uznanych wartości obejmujących psychiczną i fizyczną integralność człowieka, jego indywidualność, godność oraz pozycję w społeczeństwie.
Czy nagranie narusza dobra osobiste?
Co do zasady, nagrywanie rozmów nie jest karalne. Jednakże wykorzystywanie nagranej rozmowy można uznać za naruszenie dóbr osobistych osoby nagrywanej oraz naruszenie jego prywatności, szczególnie w przypadku, gdy nie wie on o nagrywaniu rozmowy. Sąd przyjął, że „otwarty katalog dóbr osobistych pozwala na objęcie pojęciem swobody wypowiedzi nie tylko możności decydowania o treści wypowiedzi, ale również o tym, czy wypowiedź werbalna, albo też niewerbalna, zostanie utrwalona, w jakiej formie, w jakim celu i przez kogo".
Można doszukać się jednak orzeczeń, w których dopuszczono korzystanie z potajemnych nagrań. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2003 roku głosił, iż “nie ma powodów do całkowitej dyskwalifikacji dowodu z nagrywania rozmowy telefonicznej dokonywanego bez wiedzy jednego z rozmówców”.
Otóż sąd powinien dopuścić takie dowody, jeśli uzyskujący je działał w obronie swojego usprawiedliwionego interesu prywatnego, a interes ten przedstawia wartość wyższą niż ochrona prywatności i tajemnicy komunikowania się osoby, której dobra zostały naruszone.
Czy można zwolnić pracownika, który potajemnie nagrywa?
Potajemne nagrywanie w pracy rozmów z pracodawcą, może zostać dopuszczone przez sąd pracy jako dowód w postępowaniu, jednakże nagrywający pracownik musi się liczyć z konsekwencjami swojego postępowania, gdyż pracodawca niezależnie od postępowania przed sądem pracy, ma możliwość wytoczenia mu procesu z powództwa cywilnego o naruszenie jego dóbr osobistych a w przypadku nagrywania współpracowników w pracy również ich dóbr.
Wyrok Sądu Najwyższego z 24 maja 2011 r. głosi, że “nagrywanie rozmów w pracy z pracodawcą bez jego zgody, może stanowić podstawę rozwiązania umowy o pracę”, ponieważ żaden pracownik nie powinien nagrywać informacji, które pracodawca uznaje za niejawne.
Każda z takich sytuacji potrzebuje jednak odrębnej oceny i analizy prawnej.
Czytaj także: Jak dyskretnie kogoś nagrywać?
Co z nagrywaniem rozmów prywatnych?
W związku z rozwojem nowych technologii, w tym i urządzeń rejestrujących dźwięk, oraz ich szeroką dostępnością, coraz częściej w życiu codziennym dochodzi do nagrywania rozmów prywatnych. Na wstępie należy zwrócić uwagę na dwie odmienne sytuacje, tj. pierwszą, w której osoba nagrywająca rozmowę jest także jej uczestnikiem i drugą, w której nagrywający rejestruje rozmowę osób trzecich.
W tym pierwszym wypadku osoba nagrywająca jako podmiot, do którego kierowana jest treść rozmowy, nie będzie popełniał czynu karalnego w wymiarze karnym, jednak w wymiarze cywilistycznym będzie działaniem polegającym na naruszeniu dóbr osobistych osoby nagrywanej. Chcąc więc, by nagranie takie dopuszczone zostało jako dowód w sądzie, osoba naruszająca dobro osobiste nagrywaniem bez zgody rozmówcy musi wykazać, że jego działanie nie było bezprawne. Dzieje się tak w wypadkach, gdy działał on
- w ramach porządku prawnego tj. Działania dozwolonego przez obowiązujące prawo;
- wykonując prawo podmiotowe;
- posiadając zgodę nagrywanego;
- w ramach ochrony uzasadnionego interesu.
W drugim wypadku nagranie rozmów dyktafonem, w których nie bierze się udziału, jest karalne.
Z kolei rozważając kwestię Rodo a nagrywanie rozmów, należy wziąć pod uwagę, że po wejściu w życie przepisów RODO podmioty podlegające nowej regulacji muszą powiadamiać swoich rozmówców o rejestracji i celu zapisu.
Najskuteczniejsze sposoby nagrywania
Nagrywanie dźwięku leży w możliwości każdego smartfona. W zależności od jego modelu program nagrywający może posiadać różnorakie funkcjonalności np. opcję zmiany jakości dźwięku lub tryb wywiadu. Aby nagrać dźwięk smartfonem, należy uruchomić aplikację “Dyktafon”, a następnie kliknąć czerwony przycisk nagrywania, kierując mikrofon telefonu w stronę źródła dźwięku. Po kliknięciu “Zatrzymaj” nagraniu należy nadać nazwę pliku do zapisu i zostaje ono umieszczone w folderze Recordings lub Nagrania.
Chcąc jednak skuteczniej i niepostrzeżenie zapisać jakąś rozmowę warto posłużyć się nowoczesnym małym dyktafonem podsłuchowym, który można używać, kiedy nie da się wykorzystać standardowego dyktafonu lub smartfonu. Zminimalizowane rozmiary pozwalają na ukrycie dyktafonu podsłuchowego w dogodnym miejscu bez zwracania niczyjej uwagi. Charakteryzuje się on wysoką jakością i czułością, pozwalającą zarejestrować nawet bardzo cichy szept, oraz doskonałą jakością nagrań. Gdy będziemy musieli jednak nagrać zarówno dźwięk, jak i obraz, warto zastanowić się nad zakupem mini kamer lub fotopułapki.
Zobacz również: Jak wybrać dyktafon szpiegowski?